ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ႀကိဳးပမ္းေပးဖို႔ ေဒၚစုပန္ၾကား။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ကင္းမဲ့တဲ့ဒဏ္ကို ခံခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈရဲ႕ အသီးအပြင့္ျဖစ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ၊ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ လံုၿခံဳမႈကုိရဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာက ၀ိုင္းၿပီးကူညီၾကဖို႔ ခ်က္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံမွာ မေန႔က စက်င္းပတဲ့ (၁၅) ႀကိမ္ေျမာက္ Forum 2000 အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္လာသူေတြကုိ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဗြီဒီယို မိန္႔ခြန္းက တဆင့္ ပန္ၾကားလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္စံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပထားပါတယ္။

ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးက အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ လူမႈအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြ၊ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြနဲ႔ ေလ့လာသူေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ တက္ေရာက္လာတဲ့ Forum 2000 ရဲ႕ (၁၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းကို ခ်က္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ Prague ၿမိဳ႕မွာ တနဂၤေႏြေန႔က စတင္က်င္းပခဲ့တာပါ။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ဒီအဖြဲ႔ျဖစ္ေျမာက္ဖုိ႔အတြက္ စတင္လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ ခ်က္သမၼတေဟာင္း ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ (Vaclav Havel) က အဖြင့္မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီႏွစ္အတြက္ Forum 2000 ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈမွာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးတို႔ရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈေတြကို အဓိက ဦးတည္ၿပီး ေဆြးေႏြးေလ့လာမွာျဖစ္တယ္။” - လို႔ မစၥတာ ဟာဗဲလ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ကေန ၁၁ ရက္ေန႔အထိ သံုးရက္ၾကာ ေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဗြီဒီယို႐ုပ္သံကတဆင့္ အမွာစကား ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။

“ဒီမိုကေရစီနဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးလို႔ Forum 2000 အဖြဲ႔က ဒီႏွစ္အတြက္ ေခါင္းစဥ္ ေရြးထားတာဟာ တကယ့္ကို တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပါပဲ။ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ပထမ ေျခလွမ္းအျဖစ္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဟာ သိပ္ကိုအေရးႀကီးတယ္လို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) နဲ႔ က်မ ကုိယ္တိုင္က ထပ္တလဲလဲ ေျပာေနက်စကားမို႔ပါ။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိရင္ ဘယ္လိုပဲ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္လုပ္ တာရွည္မခံပါဘူး။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိရင္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈကိုလည္း ျပည္သူေတြ ခံစားၾကရမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာလို႔မရႏိုင္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ခုိင္ၿမဲတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔လုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို ျပဖို႔လုိတာမို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုတာ လုိအပ္ပါတယ္။”

တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈရွိမွ လံုၿခံဳမႈကို လူတိုင္း ခံစားႏိုင္မွာျဖစ္သလို အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ တန္းတူညီမွ် ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိလာမွာမိုလို႔ ဒါေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္း နားလည္ ခံစားခြင့္ရဖို႔ လုိအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့တဲ့ဒဏ္ကုိ ခံစားခဲ့ၾကရပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ မွန္ကန္တဲ့ရပ္တည္ခ်က္က ဘာလဲဆိုတာကို မသိၾကပါဘူး။ ဘယ္စည္းမ်ဥ္း ဘယ္ဥပေဒက မွန္ကန္တယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြက ဘာေတြျဖစ္တယ္၊ တရားမွ်တမႈရွိဖို႔ ဘာလိုတယ္ ဆိုတာကိုေတာင္ သူတို႔ မသိၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားဥပေဒ စိုးမုိးမႈ မရွိမခ်င္း တရားမွ်တမႈ ဆိုတာကို သူတုိ႔ နားလည္ႏိုင္ၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။”

ျမန္မာႏိုင္ငံတင္မကဘဲ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုႏွစ္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာ ဒီကိစၥဟာ အေရးပါေနတာမို႔ Forum 2000 ရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး ဆက္ႏြယ္ေနမႈ ေဆြးေႏြးပြဲကေန အသီးအပြင့္ေတြကို ခံစားလာႏိုင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အခုခ်ိန္ထိ ဒီမိုကေရစီေရး ႀကိဳးပမ္း ႐ုန္းကန္ေနရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အကူအညီေတြ ေပးၾကဖို႔ကိုလည္း ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာပါရေစ။ ဒါ့အျပင္ က်မတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးၾကတဲ့ တျခား မိတ္ေဆြေတြလည္း က်မတို႔ႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး၊ လံုၿခံဳမႈရွိေရးတို႔အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ႐ုန္းကန္ လႈပ္ရွားေနတာကို ကူညီခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈေအာက္မွာ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ လုံၿခံဳမႈဟာ အျပန္အလွန္ ဟန္ခ်က္ညီဖို႔ လုိပါတယ္။ က်မတို႔ ဒီမုိကေရစီရဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာဟာလည္း ကာလအေတာ္ၾကာၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့ အခုထိ မရေသးတာမို႔ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အားေပးမႈကို အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။ က်မတို႔နဲ႔အတူ ရပ္တည္ေပးပါ။”

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ေနထိုင္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ စည္းလံုးညီညြတ္မႈေတြ ရဖုိ႔အတြက္ လူတိုင္း တရားမွ်တမႈနဲ႔ တန္းတူရည္တူရွိလာမယ့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရွိဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈအတြက္ ရွိပါတယ္လို႔ ေျပာေနတာထက္ တကယ္ ကိုယ္တိုင္ ခံစားၾကရတာမ်ိဳး ျဖစ္လာဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။